Op zoek naar de Sint-Vincent amazone

Op zoek naar de Sint-Vincent amazone

Ik bezocht in 2004 het verspreidingsgebied van deze endemische soort op Sint-Vincent. Mijn relaas vindt u in wat volgt.

Frans: Amazone de Guilding

Engels: St.-Vincent Amazon

Duits: Köningsamazone

Plaatselijke naam: Vincie

Wetenschappelijk: Amazona guildingii

Beschrijving

Op 26 april was het zover: ik trok voor een korte reis van negen dagen naar het eiland Sint-Vincent, gelegen in de Caraïben, en het leefgebied van de zeldzame Sint-Vincentamazone.

Opvallend aan het verenkleed is dat eigenlijk geen twee vogels gelijk zijn. De variabreedte binnen deze soort is ruim. Het enige wat bij deze amazone gelijk is betreft het voorhoofd en een deel van de kroon. Deze zijn wit met en, vaak genoeg, telkens weer wat geel op de kroon. De hoofdkleur loopt van overwegend oranjegeel en geelbruin tot vooral groen, met daartussen alle mogelijke tinten. De vogels die ik heb kunnen onderscheiden, en bevestigd door foto’s en andere auteurs, bestaan uit vier types. Deze zijn:

  • Type 1: geeloranje. De grote vleugeldekveren zijn geel en de rest van het lichaam is vooral oranje.
  • Type 2: geelbruin. De grote vleugeldekveren zijn geel de rest van het lichaam is voornamelijk geelbruin. De borst en de buik zijn geelbruin tot groen, met de groene veren bruin of zwart gezoomd.
  • Type 3: groenbruin. De grote vleugeldekveren zijn groen tot licht olijfgroen. De borst en de buik zijn meestal donker cinnamon-bruin. De rug diep olijfbruin en de overige vleugeldekveren meer groenig.
  • Type 4: het groene type. De grote vleugeldekveren zijn groen en er is geen bruin op het lichaam.

De geelbruine en de groenbruine variant komen zondermeer het meeste voor.

De jongen zijn als de volwassenen maar de bevedering is meestal lichter en doffer. De jonge vogels hebben een bruine iris. Lengte: 40 cm

Gewicht: ± 800 tot 900 gram. In de botanische tuinen wordt het gewicht van de vogels, met het oog op het kweekprogramma, op ± 700 gram gehouden. Dit wordt bekomen door de vogels met overgewicht in een grote vlucht te plaatsen en een mager dieet voor te schotelen. De ringmaat is bepaald op 14 mm.

Verspreiding

Uit de naam valt onmiddellijk op te maken waar deze vogel vandaan komt: het Sint-Vincenteiland en dan meer bepaald in het Vermont natuurpark waar deze papegaai leeft in het vochtige regenwoud op hoogten van 300 tot 700 meter. Sint-Vincent heeft met de Soufrière nog een actieve vulkaan.

Het eiland is slechts 29 km lang en meet op het breedste punt maar 18 km. Er leven op dit eiland ongeveer 110000 mensen die ook wel de Black Carribs genoemd worden. Eigenlijk gaat het om een rasvermenging van negers en indianen. Het klimaat is er tropisch en vochtig. Het regenseizoen situeert zich van juni tot december. Hoewel, tijdens mijn verblijf mocht ik enkele hevige regenvlagen trotseren. De gemiddelde temperatuur is ± 28° C. Het eiland bevat met o.a. de Trinity Falls, de Dark View Falls en de Falls of Balaine een aantal schitterende watervallen. Maar toch is Sint-Vincent geen toeristisch eiland en is er zeker geen sprake van Europese of Amerikaanse invloeden.

Status

De Sint-Vincent amazone is zeer bedreigd. Door het kweekprogramma dat de regering opgestart heeft is het aantal thans opgelopen tot 784 vogels. Goed tien jaar terug waren er amper 500 exemplaren.

Het project dat gelokaliseerd is in de wereldberoemde botanische tuinen van Sint-Vincent zorgt, door tellingen en observatie, voor de opvolging van de vogel in het wild. Ook zijn er in deze tuinen kweekvolières opgebouwd en worden kweeksucces in het buitenland (ondermeer in het Loro Park op Tenerife) opgevolgd.

Observaties

Ik kon de Sint-Vincent amazone steeds observeren rond 16 uur tot bij zonsondergang. Geregeld zag ik groepjes van twee tot maximum zes vogels overvliegen van uit de vallei. Opvallend is dat de vogel prefereert om in de hoogste topjes van de kruin te zitten. Hoewel zijn schitterende kleurenpracht betreft het toch een goed gecamoufleerde soort tussen de boombladeren. De vogel valt eigenlijk pas door zijn lawaai op als hij wegvliegt.

De vlucht kan beschreven worden als direct en sterk waarbij de vogel een luid gekrijs slaakt. De vogel komt, ook voor het drinken, zelden op de grond.

Het natuurlijk dieet bestaat uit fruit, zaden, bessen, noten, bloemen en insecten.

De periode dat ik op Sint-Vincent was viel in het broedseizoen wat begint bij het einde van de regentijd en loopt tot juli. Deze soort nestelt in zeer hoge bomen waar vooral de soort Dacryodes excelsa (dit is een soort gomboom) in aanmerking voor komt. Er worden slechts één tot twee eieren gelegd. Deze amazone is pas broedrijp op de leeftijd van vijf tot zes jaar.

Lokaal

De lokale bevolking mag geen Vincies houden nog andere inheemse of niet inheemse vogels. Elke geïmporteerde vogel wordt met een dodelijke injectie opgeruimd. De regering wil niet dat er enige besmetting van buitenaf binnengebracht wordt. Vandaar dus ook dat er op Sint-Vincent gewoonweg geen vogelkwekers zijn. Wel telt het eiland juist geteld vier birdwatchers.

In 2003 werden er naar verluidt veertig amazones gesmokkeld richting Duitsland. Ook worden er amazones gesmokkeld naar Amerika. Deze vogels komen dan terecht bij doorgaans rijke lui die ze enkel als prestige houden. Wanneer gesmokkelde vogels alsnog worden aangeslagen keren deze, uit schrik voor besmetting, niet terug naar het eiland. Wel worden ze toegewezen aan leden van de Sint-Vincentorganisatie.

De Vincie is de nationale vogel van het eiland en ondermeer in scholen worden voorlichtingcampagnes gehouden om het belang van het bestaan van de Sint-Vincentamazone te onderlijnen.

Momenteel loopt er ook een project om de destijds geïmporteerde geelvoorhoofdamazone uit de wildbaan te halen en dit om eventuele bastaardering tussen beide soorten te voorkomen.

36 km2 van het eiland dient als reservaat met zestien waarnemingspunten.

Volière

Ik had het geluk ter plaatse een kweek te kunnen volgen maar eerst wil ik zeggen dat de vogels er volgende voeding krijgen: banaan, papaja, guave, perzik en twee verschillende soorten mango. Driemaal per week krijgen ze ook een soort kuikenmeel ingevoerd van het eiland Barbados. Tenslotte wordt er driemaal per week kokosnoot en pinda’s verstrekt.

De vogels waren er gehuisvest in een vlucht van 6 x 2 x 2,5 m met een binnenhok van 2 x 2 x 2,5 meter. De uitvoering van deze volières is uit metaal. De vluchten zijn wel zo gebouwd dat ze onder de bomen staan. Dit biedt bescherming tegen de tropische zon. De bijgaande foto geeft een perfect beeld van de huisvesting in de Botanische tuinen van het project.

De nestkast wordt een klassiek rechthoekig model gebruikt van 40 x 40 x 80 cm en geen natuurstam.

Op het moment van mijn bezoek waren er drie kuikens. Er was nog niet zo lang geleden één jong gestorven vertrapt door de moeder.

De broedtijd bedraagt ± 26 dagen en na negen tot tien weken vliegen de jongen vogels uit.

Toekomst

Voor de toekomst zouden de vogels uit de vrije natuur opgevolgd worden door middel van een chip of ring.

Verder wordt er nauw samengewerkt met de andere Caraïbische eilanden als Dominica en Sint-Lucia die beiden ook zeer bedreigde soorten hebben. Zo huisvest Dominica de keizersamazone en op Sint-Lucia leeft de Sint-Lucia amazone. Beide genoemde vogels worden ook tot de meer zeldzame soorten gerekend.